Adopcja – krok po kroku

Kilka pytań do refleksji

Decyzja o adopcji jest z pewnością jedną z najważniejszych w życiu. Zazwyczaj jest poprzedzona wieloma przemyśleniami, rozmowami. Przed przyjęciem dziecka do rodziny istotne jest, aby przyszli rodzice świadomi byli własnych potrzeb i oczekiwań dotyczących rodzicielstwa, przyjrzeli się swoim zasobom i ograniczeniom w kontekście przyszłej roli, zastanowili się nad swoją gotowością do sprostania wyzwaniom, jakie postawi przed nimi adopcja.

Warto znaleźć odpowiedź na kilka pytań:

  • Dlaczego chcę adoptować dziecko? Jakie motywy mną kierują?
  • Kim będzie dla mnie adoptowane dziecko?
  • Czy jestem gotowy/a tak przeorganizować swoje życie, by zrobić w nim miejsce dla małego człowieka, który ma już swoją historię? Czy będę w stanie poświęcić dziecku tyle czasu i uwagi, by zbudować z nim trwałą więź?
  • Co mogę dać adoptowanemu dziecku?
  • Jakie moje cechy pomogą mi w wychowaniu dziecka? Jakie mogą utrudnić wejście w rolę rodzica adopcyjnego?
  • Jak radzę sobie w sytuacjach trudnych? Czy jestem gotowy szukać wsparcia u specjalistów w razie potrzeby?
  • Jaka jest moja wiedza na temat dzieci trafiających do adopcji? Czy wiem jak ich doświadczenia wpływają na stan zdrowia, rozwój i funkcjonowanie w różnych sferach?
  • Czy pozwolę dziecku być sobą? Czy będę starał się zrozumieć jego historię?
  • Jak moje własne doświadczenia życiowe mogą rzutować na budowanie więzi z przyjętym dzieckiem?
  • Jak poradziłem/am sobie z niemożnością posiadania biologicznego dziecka?
  • Jakie przewiduję trudności, a jakie korzyści płynące z adopcji?
  • Czego się obawiam wkraczając na drogę adopcyjnego rodzicielstwa?

Droga do adopcji

  1. Rozmowa informacyjna

Jeśli rozważacie Państwo adopcję dziecka, prosimy o kontakt telefoniczny z Wielkopolskim Ośrodkiem Adopcyjnym w wybranej przez siebie lokalizacji, by umówić się na rozmowę informacyjną. Podczas spotkania pracownik ośrodka omówi całą procedurę adopcyjną, przedstawi dokumenty potrzebne do jej wszczęcia i odpowie na nurtujące Państwa pytania. Rozmowa informacyjna nie zobowiązuje do rozpoczęcia starań o adopcję. Ma ona na celu rozwianie wątpliwości i ułatwienie podjęcia decyzji co do dalszej drogi. Podczas spotkania zachęcamy również do przeczytania kilku książek, które przybliżą Państwu rzeczywistość adopcji i pomogą z większą świadomością podjąć dalsze kroki.

Przeczytaj więcej na naszym profilu Facebook!

  1. Złożenie kompletu dokumentów

Osobiste złożenie kompletu dokumentów wraz z wypełnionym Kwestionariuszem dla kandydatów do przysposobienia dziecka jest jednoznaczne z wszczęciem procedury adopcyjnej. Oto ich wykaz:

  1. Wniosek o przeprowadzenie wstępnej oceny kandydatów do przysposobienia dziecka, uwzględniający przede wszystkim uzasadnienie przyczyn, dla których kandydaci chcą przysposobić dziecko.
  2. Życiorys osobisty każdego kandydata.
  3. Odpis zupełny aktu małżeństwa.
  4. Zaświadczenia o niekaralności z Krajowego Rejestru Karnego.
  5. Zaświadczenia lekarskie o stanie zdrowia wystawione przez lekarza podstawowej opieki zdrowotnej zawierające dane o stanie zdrowia niezbędne do stwierdzenia, że dana osoba może sprawować właściwą opiekę nad dzieckiem.
  6. Zaświadczenia o zatrudnieniu lub oświadczenie o wykonywaniu działalności gospodarczej, oświadczenie o przychodowości gospodarstwa rolnego, a w przypadku osób pobierających emeryturę lub rentę kopię decyzji ustalającej prawo do emerytury lub renty, ze wskazaniem wysokości osiąganych z tych tytułów dochodów.
  7. Dobrowolne referencje dotyczące kandydata.
  8. Zdjęcie kandydatów do przysposobienia.

Tutaj znajdziecie Państwo kwestionariusze, które możecie wypełnić i wydrukować przed wizytą w ośrodku.

Pliki do pobrania:

W przypadku braku takiej możliwości kwestionariusz można wypełnić również w siedzibie ośrodka.

Przeczytaj więcej na naszym profilu Facebook!

  1. Diagnoza kandydatów – wywiad adopcyjny i badania psychologiczno-pedagogiczne

Kandydaci do przysposobienia dziecka uczestniczą w diagnozie psychologiczno-pedagogicznej (rozmowy, testy) w siedzibie ośrodka, a w miejscu ich zamieszkania przeprowadzany jest wywiad adopcyjny (kolejność może być różna w zależności od zespołu diagnostycznego).

Badania odbywają się w formie kilku indywidulanych spotkań z rodziną i prowadzone są zazwyczaj przez psychologa i pedagoga. Podczas rozmów poruszamy tematy dotyczące Państwa osobistych doświadczeń z wielu obszarów życia – zależy nam na zbudowaniu atmosfery bezpieczeństwa i zaufania, która sprzyjać ma otwartości ze strony rodziny. W rozmowach z Państwem podkreślamy wielokrotnie, że tylko pogłębiona diagnoza daje nam prawdziwy obraz rodziny, co pozwala nam wychwycić ewentualne trudności, które mogą być przeszkodą w wejściu w rolę rodzica adopcyjnego. To bardzo ważne, by razem ze specjalistami szczerze rozmawiać o tych ograniczeniach, by w przyszłości nie stały się one źródłem kryzysów w rodzinie.

Wywiad adopcyjny to wcześniej umówiona wizyta w Państwa miejscu zamieszkania. Nasze działania nie obejmują rozmów z sąsiadami. Prosimy jedynie, jeśli rodzina zamieszkuje z innymi osobami, o ich obecność w trakcie spotkania, byśmy mogli poznać stosunek do adopcji pozostałych domowników. Mamy poczucie, że wizyta w naturalnym otoczeniu, gdzie czujecie się Państwo swobodniej niż w ośrodku jest doskonałą okazją do bliższego poznania.

Przeczytaj więcej na naszym profilu Facebook:

  1. Wstępna ocena kandydatów do przysposobienia dziecka

Na podstawie złożonych dokumentów, wywiadu adopcyjnego oraz badań psychologiczno-pedagogicznych zespół pracowników ośrodka podejmuje decyzję o skierowaniu rodziny na szkolenie dla kandydatów do przysposobienia dziecka. W przypadku istnienia poważnych przeszkód możemy odroczyć udział rodziny w dalszych przygotowaniach do adopcji. O powodach takiej decyzji informację przekazuje zawsze para diagnostyczna podczas spotkania z Państwem. Zależy nam, by rodzina decydująca się na adopcję dziecka była w pełni dojrzała do podjęcia takiego kroku, świadoma wszelkich płynących z tego konsekwencji. Czasami sugerujemy rodzinie dodatkową pracę nad obszarem problemowym i z reguły rodzina po jego przepracowaniu wraca do nas, by kontynuować procedurę kwalifikacyjną. Zdarza się też, iż mamy zbyt wiele wątpliwości co do Państwa gotowości do podjęcia roli rodziny adopcyjnej. Podejmujemy wówczas decyzję o negatywnej ocenie wstępnej, co skutkuje brakiem skierowania na szkolenie. Pamiętajcie Państwo, iż można podjąć procedurę w innym ośrodku lub zacząć pracę z inną parą diagnostyczną. Warto jednak rozważyć wszelkie argumenty stojące za decyzją diagnostów.

Przeczytaj więcej na naszym profilu Facebook!

  1. Szkolenie grupowe „Droga do adopcji”

Wielkopolski Ośrodek Adopcyjny prowadzi szkolenia dla kandydatów do przysposobienia dziecka wg autorskiego programu „Droga do adopcji”. Szkolenie obejmuje 50 godzin dydaktycznych, realizowanych w trakcie 10-12 spotkań, które odbywają się w siedzibach ośrodka. Udział w szkoleniu jest obowiązkowy. Warsztaty prowadzone są w formie wymagającej aktywnego udziału uczestników. Podczas szkolenia przybliżamy Państwu ważne treści związane z tematyką adopcji oraz omawiamy trudności, których doświadczają dzieci i dorośli w związku z adopcją. Po zakończeniu cyklu kandydaci otrzymują świadectwo ukończenia szkolenia, które nie jest równoznaczne z otrzymaniem kwalifikacji.

Tematy szkoleniowe:

  • Spotkanie organizacyjno-integracyjne.
  • Motywy i oczekiwania rodzin a rzeczywistość adopcji.
  • Strata w kontekście historii dziecka i rodziny.
  • Jawność adopcji.
  • Wpływ rodziny pochodzenia na rozwój i funkcjonowanie dziecka adoptowanego (ze szczególnym uwzględnieniem FAS).
  • Wpływ wczesnodziecięcych traum na rozwój i funkcjonowanie dziecka. Szanse rozwoju i czynniki ryzyka w życiu dziecka.
  • Przywiązanie a adopcja. Wpływ przywiązania na rozwój emocjonalny dziecka i problematyka zaburzeń więzi.
  • Umiejętności wychowawcze i komunikacja z dzieckiem z uwzględnieniem budowania poczucia własnej wartości u dziecka.
  • Nasza historia – doświadczenia rodziny adopcyjnej. Możliwości uzyskania wsparcia po adopcji.

Po zakończeniu cyklu szkolenia zapraszamy Państwa na spotkanie podsumowujące, które służy omówieniu dotychczasowej współpracy, oczekiwań i gotowości do przysposobienia dziecka.

  1. Kwalifikacja kandydatów do pełnienia funkcji rodziny adopcyjnej

Zespół specjalistów ośrodka adopcyjnego po analizie sytuacji życiowej kandydatów na podstawie dostarczonej dokumentacji, wyników pracy diagnostycznej oraz aktywności na szkoleniu podejmuje decyzję dotyczącą kwalifikacji kandydatów na rodziną adopcyjną. Jeśli decyzja jest pozytywna, od tego momentu oczekujecie Państwo na informację o dziecku. Zdarza się też, że komisja kwalifikacyjna ośrodka po szczegółowym rozpoznaniu wszystkich okoliczności, podejmuje decyzję o dyskwalifikacji rodziny lub cofnięciu kwalifikacji w związku z ważnymi powodami świadczącymi o braku gotowości Państwa do przysposobienia dziecka.

  1. Dobór rodziny do dziecka

Biorąc pod uwagę potrzeby dziecka zgłoszonego do przysposobienia oraz oczekiwania i predyspozycje osobowościowe kandydatów staramy się spośród grona oczekujących wskazać najbardziej odpowiednią rodzinę dla konkretnego dziecka. Rodzina jest zapraszana do ośrodka, aby zapoznać się z wszelkimi informacjami na jego temat. Staramy się Państwu szczegółowo przedstawić historię, mocne strony i ujawniane trudności. Macie okazję zapoznać się z pełną dokumentacją dotyczącą stanu zdrowia, rozwoju psychomotorycznego, środowiska pochodzenia i sytuacji prawnej. To pozwala podjąć decyzję o pierwszym kontakcie z dzieckiem, która najczęściej jest równoznaczna z gotowością do przyjęcia dziecka. Spotkanie zazwyczaj odbywa się w miejscu pobytu dziecka, gdzie czuje się ono bezpiecznie. Uczestniczy w nim zawsze pracownik ośrodka, który czuwa nad jego prawidłowym przebiegiem i służy pomocą w razie potrzeby. Tym pierwszym wspólnym chwilom z dzieckiem towarzyszy bardzo dużo emocji i refleksji, które najczęściej owocują potwierdzeniem decyzji o przysposobieniu. Wówczas rozpoczyna się intensywny czas wzajemnego poznawania się i nawiązywania więzi z dzieckiem, który trwa najczęściej kilka tygodni.

  1. Procedura sądowa

Na tym etapie pomagamy rodzinom w sporządzeniu wniosku o przysposobienie do sądu i monitorujemy przebieg sprawy. Sąd po zapoznaniu się z dokumentacją wydaje postanowienie o powierzeniu pieczy, które umożliwia rodzinie przejęcie opieki nad dzieckiem. Od tego momentu rodzice mają możliwość skorzystania z urlopu macierzyńskiego, który przysługuje w przypadku adopcji dziecka do 7 roku życia. Zwykle sądy zobowiązują ośrodki adopcyjne do prowadzenia nadzoru nad przebiegiem osobistej styczności. Towarzyszymy rodzinie w pierwszych miesiącach, nie tylko przyglądając się wzajemnym relacjom i funkcjonowaniu rodziny w nowym kształcie, ale przede wszystkim służąc wsparciem w rozwiązywaniu bieżących problemów. Ostatnim krokiem jest rozprawa sądowa o przysposobienie, w trakcie której sąd wydaje stosowne postanowienie. Po jego uprawomocnieniu nawiązują się nowe więzi cywilno-prawne pomiędzy opiekunami a dzieckiem i sporządzany jest nowy akt urodzenia. Z formalnego punktu widzenia od tego momentu rodzina funkcjonuje w świetle prawa jak rodzina naturalna.