Czym się kierować przy tworzeniu lokalnych planów deinstytucjonalizacji ?
Plany DI powinny być oparte na szczegółowej diagnozie potrzeb mieszkańców, z uwzględnieniem zasobów lokalnych. Ponadto istotne jest prowadzenie współpracy międzysektorowej na rzecz mieszkańców oraz monitorowanie realizacji planów, aby zapewnić ich skuteczność i dostosowanie do zmieniających się potrzeb społecznych.
Obszary, które powinny uwzględniać samorządy i organizacje pożytku publicznego przy tworzeniu lokalnych planów deinstytucjonalizacji to:
- Zgodność polityki lokalnej z polityką państwową:
- Zgodność z krajową polityką dotyczącą deinstytucjonalizacji i rozwoju systemu usług społecznych.
- Ustalenie celów na poziomie lokalnym, które są zgodne z regionalnymi i krajowymi.
- Dostosowanie planów do przepisów prawa, np. dotyczących osób z niepełnosprawnościami, osób starszych czy osób z problemami zdrowotnymi.
- Diagnoza i analiza potrzeb:
- Analiza potrzeb mieszkańców, w tym osób korzystających z instytucji opiekuńczych.
- Ocena dostępności usług społecznych i medycznych w danym regionie.
- Zidentyfikowanie grup docelowych, które mogą korzystać z deinstytucjonalizacji, np. osoby z niepełnosprawnościami intelektualnymi, doświadczające kryzysu psychicznego, osoby starsze, dzieci w domach dziecka itp.
- Planowanie i koordynacja usług:
- Stworzenie planu działań, który uwzględnia stosowanie alternatywnych form wsparcia, np. usług wspierających życie w społeczności, mieszkania wspierane, centra usług społecznych, asystentów, opiekunów.
- Koordynacja działań pomiędzy różnymi instytucjami: samorządami, organizacjami pozarządowymi, jednostkami ochrony zdrowia i edukacji.
- Przewidywanie ścisłej współpracy z organizacjami pożytku publicznego i instytucjami społecznymi, które mogą zapewnić wsparcie w procesie transformacji.
- Opracowanie i wdrożenie metod wsparcia:
- Opracowanie indywidualnych planów wsparcia dla osób, które będą wychodzić z instytucji (np. domów opieki czy zakładów psychiatrycznych).
- Wdrożenie metod pracy opartych na usługach społecznych, które umożliwiają funkcjonowanie w środowisku lokalnym.
- Zapewnienie szkoleń i wsparcia dla personelu, który będzie pracował w nowych formach opieki.
- Monitorowanie i ocena:
- Regularne monitorowanie postępu realizacji planu deinstytucjonalizacji.
- Przeprowadzanie oceny efektywności nowych form wsparcia.
- Ewaluacja wpływu deinstytucjonalizacji na jakość życia osób korzystających z opieki i wsparcia.
- Zaangażowanie społeczności lokalnej:
- Angażowanie społeczności lokalnych w proces transformacji, w tym organizacji pozarządowych, wolontariuszy oraz innych grup wsparcia.
- Promowanie modelu społecznego wśród mieszkańców regionu, aby przeciwdziałać stygmatyzacji osób korzystających z nowego systemu wsparcia.
- Finansowanie i zasoby:
- Określenie źródeł finansowania planu, w tym wykorzystanie funduszy europejskich (np. z Europejskiego Funduszu Społecznego).
- Zabezpieczenie wystarczających zasobów finansowych i kadrowych na realizację planu.
- Współpraca międzysektorowa:
- Współpraca z sektorem zdrowia, edukacji, pracy i innymi sektorami, które mają wpływ na realizację deinstytucjonalizacji.
- Zajmowanie się kwestią praw osób objętych deinstytucjonalizacją, zapewniając im pełne wsparcie zgodne z ich prawami.
- Zgodność z dokumentami strategicznymi:
- Stworzenie planu, który wpisuje się w długoterminowe plany i strategie regionalne (np. plany rozwoju regionalnego, plany pomocy społecznej).
Warto zaznaczyć, że cały proces deinstytucjonalizacji wymaga bliskiej współpracy pomiędzy samorządami, organizacjami pozarządowymi oraz innymi instytucjami publicznymi. Plany DI powinny zostać opracowane w taki sposób, by odpowiadały na indywidualne potrzeby osób, które do tej pory korzystały z opieki instytucjonalnej, osób, których obecni opiekunowie nieformalni (członkowie rodziny), nie są w stanie pełnić funkcji opiekuńczych w dotychczasowym zakresie lub osób, które nie mogą liczyć na wsparcie udzielone przez rodzinę, tak aby umożliwić im funkcjonowanie w środowisku lokalnym.
W procesie opracowywania Planu można skorzystać z „Ogólnopolskich wytycznych tworzenia lokalnych planów deinstytucjonalizacji usług społecznych”, wytyczne są dokumentem technicznym, ich celem jest wskazanie przykładowej drogi w procesie tworzenia Planów. Należy jednak pamiętać, że praca nad Planem powinna mieć charakter zespołowy i włączający dla przedstawicieli lokalnego systemu wsparcia. W centrum tego procesu są bowiem mieszkańcy danej wspólnoty samorządowej i ich potrzeby.
________________________________________________________________________
Działanie realizowane jest w ramach projektu pt.: „Koordynacja polityki społecznej w Wielkopolsce”, finansowanego ze środków unijnych w ramach Programu Fundusze Europejskie dla Rozwoju Społecznego 2021-2027 oraz ze środków Samorządu Województwa Wielkopolskiego.
#FunduszeUE #FunduszeEuropejskie